Τι είναι η ξηροφθαλμία;

Η ξηροφθαλμία εμφανίζεται όταν η ποσότητα και / ή η ποιότητα των δακρύων δεν καταφέρνει να κρατήσει την επιφάνεια του οφθαλμού κατάλληλα λιπαρή. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η ξηροφθαλμία επηρεάζει εκατομμύρια ενηλίκων στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο κίνδυνος ανάπτυξης ξηροφθαλμίας αυξάνεται με την πρόοδο της ηλικίας. Οι γυναίκες έχουν υψηλότερο ποσοστό ξηροφθαλμίας σε σύγκριση με τους άνδρες.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ξηροφθαλμίας;

Το ξηρό μάτι προκαλεί μια αίσθηση φαγούρας ή την αίσθηση ότι κάτι είναι στο μάτι. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν τσούξιμο ή κάψιμο, επεισόδια περίσσειας δακρύρροιας που ακολουθούνται από περιόδους ξηρότητας, έκκρισης, πόνου και ερυθρότητας στο μάτι. Τα άτομα με ξηροφθαλμία μπορεί επίσης να αισθάνονται ότι τα βλέφαρά τους είναι βαριά και μπορεί να εμφανίσουν θολή όραση.

Τι είναι τα δάκρυα και πώς σχετίζονται με την ξηροφθαλμία;

Σε ένα υγιές μάτι, λιπαντικά δάκρυα που ονομάζονται βασικά δάκρυα βρέχουν συνεχώς τον κερατοειδή χιτώνα, την καθαρή, θολωτή εξωτερική επιφάνεια του ματιού. Με κάθε ανοιγοκλείσιμο του ματιού, τα βασικά δάκρυα ρέουν στον κερατοειδή, τρέφοντας τα κύτταρα του και παρέχοντας ένα στρώμα υγρής προστασίας από το περιβάλλον. Όταν οι αδένες πλησίον κάθε οφθαλμού αποτυγχάνουν να παράγουν αρκετά βασικά δάκρυα, ή όταν η σύνθεση των δακρύων αλλάζει, η υγεία του οφθαλμού και της όρασης τίθεται σε κίνδυνο. Η όραση μπορεί να επηρεαστεί επειδή τα δάκρυα στην επιφάνεια του ματιού παίζουν σημαντικό ρόλο στην εστίαση του φωτός.

Τα δάκρυα είναι ένα σύνθετο μίγμα λιπαρών ελαίων, νερού, βλέννας και περισσότερων από 1500 διαφορετικών πρωτεϊνών που διατηρούν την επιφάνεια του ματιού λεία και προστατευμένη από το περιβάλλον, και από ερεθιστικά και μολυσματικά παθογόνα. Τα δάκρυα σχηματίζονται σε τρία στρώματα:

• Ένα εξωτερικό, λιπαρό στρώμα (λιπιδικό), που παράγεται από τους δακρυικούς αδένες, αποτρέπει τα δάκρυα από το να εξατμίζονται πολύ γρήγορα και τα βοηθά να παραμένουν στο μάτι.
• Μια μεσαία στιβάδα (υδατική) περιέχει το υδαρό τμήμα των δακρύων καθώς και υδατοδιαλυτές πρωτεΐνες. Αυτό το στρώμα παράγεται από τον κύριο δακρυϊκό αδένα και τους βοηθητικούς δακρυϊκούς αδένες. Τροφοδοτεί τον κερατοειδή χιτώνα και τον επιπεφυκότα, την βλεννογόνο που καλύπτει ολόκληρο το μέτωπο του ματιού και το εσωτερικό των βλεφάρων.
• Μία εσωτερική στρώση (βλεννίνη), που παράγεται από κυψελωτά κύτταρα, δεσμεύει νερό από την υδατική στιβάδα για να εξασφαλίσει ότι το μάτι παραμένει υγρό.

Τι προκαλεί ξηροφθαλμία;

Η ξηροφθαλμία μπορεί να συμβεί όταν μειώνεται η βασική παραγωγή δακρύων, αυξάνεται η εξάτμιση των δακρύων ή η σύνθεση του δακρύου είναι μη ισορροπημένη. Παράγοντες που μπορούν να συμβάλλουν στην ξηροφθαλμία περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

• Τα φάρμακα που περιλαμβάνουν αντιισταμινικά, αποσυμφορητικά, αντικαταθλιπτικά, χάπια ελέγχου των γεννήσεων, θεραπεία αντικατάστασης ορμονών για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης και φάρμακα για άγχος, ασθένεια Parkinson και υψηλή αρτηριακή πίεση έχουν συσχετιστεί με ξηροφθαλμία .
• Η προχωρημένη ηλικία είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την πτώση της παραγωγής δακρύων. Η ξηροφθαλμία είναι συχνότερη σε άτομα ηλικίας 50 ετών και άνω.
• Η ροδόχρους ακμή (φλεγμονώδης δερματική ασθένεια) και η βλεφαρίτιδα (φλεγμονή βλεφάρου) μπορούν να διαταράξουν τη λειτουργία των δακρυϊκών αδένων.
• Οι αυτοάνοσες διαταραχές όπως το σύνδρομο Sjögren, ο λύκος, το σκληρόδερμα και η ρευματοειδής αρθρίτιδα και άλλες διαταραχές όπως ο διαβήτης, οι διαταραχές του θυρεοειδούς και η ανεπάρκεια βιταμίνης Α σχετίζονται με ξηροφθαλμία.
• Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν ξηροφθαλμία. Οι ορμονικές αλλαγές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μετά την εμμηνόπαυση έχουν συνδεθεί με ξηροφθαλμία. Οι γυναίκες έχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο για αυτοάνοσες διαταραχές.
• Τα περιβάλλοντα με αέρα, καπνό ή ξηρασία αυξάνουν την εξάτμιση των δακρύων.
• Οι εποχιακές αλλεργίες μπορούν να συμβάλουν στην ξηροφθαλμία.
• Ο παρατεταμένος χρόνος έκθεσης σε οθόνη ενθαρρύνει το ανεπαρκές βλεφάρισμα.
• Η χειρουργική επέμβαση με λέιζερ μπορεί να προκαλέσει προσωρινά συμπτώματα ξηροφθαλμίας

Πώς εντοπίζεται και θεραπεύεται η ξηροφθαλμία;

Οι άνθρωποι που υποφέρουν από συμπτώματα ξηροφθαλμίας πρέπει να συμβουλεύονται τον οφθαλμίατρο τους για να προσδιορίσουν την αιτία, η οποία καθοδηγεί τη στρατηγική θεραπείας.

Αλλαγή φαρμάκων. Συμβουλευτείτε έναν γιατρό σχετικά με τη μετάβαση σε εναλλακτικά φάρμακα που δεν σχετίζονται με την ξηροφθαλμία. Αυτό μπορεί να μετριάσει τα συμπτώματα ξηροφθαλμίας.

Μη συνταγογραφούμενα τοπικά φάρμακα.Τα ήπια συμπτώματα ξηροφθαλμίας μπορούν να αντιμετωπιστούν με φάρμακα χωρίς συνταγή, όπως τεχνητά δάκρυα, τζελ και αλοιφές.

Περιβαλλοντικές αλλαγές και αλλαγές στον τρόπο ζωής. Το να μετριάζεται η ώρα έκθεσης σε οθόνες και τα περιοδικά διαλείμματα στα μάτια μπορεί να βοηθήσουν. Κλείνοντας τα μάτια για λίγα λεπτά ή βλεφαρίζοντας επανειλημμένα για λίγα δευτερόλεπτα μπορεί να αναπληρώσετε τα βασικά δάκρυα και να τα διανείμετε πιο ομοιόμορφα στο μάτι. Τα γυαλιά ηλίου που τυλίγονται γύρω από το πρόσωπο και έχουν πλευρικές ασπίδες που εμποδίζουν τον άνεμο και τον ξηρό αέρα μπορούν να μειώσουν τα συμπτώματα σε θυελλώδεις ή ξηρές συνθήκες.

Σε περιπτώσεις δυσλειτουργίας του δακρυϊκού αδένα, μπορεί να είναι χρήσιμες οι θερμές κομπρέσες στο βλέφαρο και το τρίψιμο.

Η διακοπή του καπνίσματος και ο περιορισμός της έκθεσης σε παθητικό κάπνισμα μπορούν επίσης να βοηθήσουν.

Συνταγογραφούμενα φάρμακα για τα ξηρά μάτια. Αν κριθεί απαραίτο χορηγούνται από οφθαλμίατρο.

Συσκευές. Παρέχουν προσωρινή ανακούφιση από την ξηροφθαλμία με την τόνωση των αδένων και των νεύρων που σχετίζονται με την παραγωγή δακρύων.

Χειρουργικές επιλογές. Μπορεί να τοποθετηθούν σημειακά πώματα από σιλικόνη ή κολλαγόνο από οφθαλμίατρο για να βουλώσουν εν μέρει ή πλήρως τους δακρυγόνους αγωγούς στις εσωτερικές γωνίες του οφθαλμού για να αποτρέψουν τα δάκρυα από το να αποστραγγιστούν από το μάτι. Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να συστήνεται χειρουργικό κλείσιμο των αγωγών αποστράγγισης με θερμική σημειακή καυτηρίαση για να κλείσουν οριστικά οι δακρυικοί αγωγοί.